Čłowjekojo abo ludźo?

Słyšimy abo čitamy druhdy kritiku, zo je jenička prawa pluralowa forma słowa čłowjek ludźo, ženje pak čłowjekojo. To pak njewotpowěduje serbskej literarnej tradiciji. Štóž čita cyle dokładnje tekstowe pasaže, w kotrychž wustupuja čłowjekojo respektiwnje ludźo, pytnje, zo je tam wěsty woznamowy rozdźěl a zwjetša njemóžu jednu formu z druhej w samsnym konteksće wuměnić. Wězo je tutón woznamowy rozdźěl pod wliwom němčiny nastał, ale njeje to žana přičina, jón tohodla zatamać. – Wo čłowjekach mjenujcy rěču, hdyž měnju z tym jednotliwych čłowjekow jako indiwiduwy abo hdyž dźe wo kajkosće čłowjeka. W němčinje wužiwam w tajkich kontekstach formu „Menschen“. Hdyž pak měnju wěsty kolektiwum, wěstu masu, potom rěču wo ludźoch. Hižo Zejler, Ćišinski a druzy dobri znajerjo serbskeje rěče wužiwachu wobě formje. Zejler zwěsći na přikład: „Swět njeje ničo druhe hač my čłowjekojo w zhromadnosći…“ a z biblije zhonimy, zo je Jězus swoje žiwjenje za čłowjekow woprował. Porno tomu chwali Ćišinski hospozu, „přetož ničo mało njeje, za tak wjele ludźi jěsć nawarić.“ A Radlubin pisa: „Dźěći a chudych ludźi wjesela su snadne, ale hłuboke“. Tajke a hinaše přikłady namakamy w spisownej hornjoserbšćinje a wone su korektne. Tutu bohatosć serbskeje rěče měli sej tola wobchować!

A. Pohončowa

temy: słowa podobne po woznamje abo formje, gramatika

klučowe słowa: substantiw, nominatiw plurala, deklinacija, plural

hesła: čłowjek, čłowjekojo, ludźo