Rěčne kućiki

Wón piše?

Přeco husćišo čitamy w nowinach a časopisach formu „wón piše“ město wočakowaneho wón pisa. Njewěm, kak so Wam, lubi připosłucharjo, wjedźe, ale ja njebych tutu formu w nowinje wočakowała. Wězo je forma wón piše prawa, ale – tak po zwěsćenju aktualnje płaćiweje gramatiki – je to skerje njeproduktiwny muster, kiž ma zestarjeny, haj, samo archaizowacy charakter. Tohodla podawaše Pawoł Völkel w swojim prawopisnym słowniku jenož konjugaciski muster a-konjugacije, potajkim: wón pisa. Hakle w 5. nakładźe toho słownika z lěta 2005 jewi so nimo pokiwa na formu wón pisa tež informacija, zo móže so we wysokim stilu wužiwać wón piše. Tak mjenowany wysoki stil je typiski za wuměłski wobłuk, potajkim za rjanu literaturu a za basnistwo. Forma wón piše je prěnjotna forma, wona pak je so w hornjoserbskich dialektach pozhubiła. Porno tomu w delnjoserbskich a přechodnych dialektach přewažnje wustupuje.

Zawěsće wuchadźeja dźensniši pisarjo z toho, zo je wužiwanje zestarjeneje formy wuraz rjaneje a dobreje serbšćiny. Po mojim měnjenju pak słuša k tomu skerje wužiwanje kontekstej přiměrjeneje formy a to je w nowinarstwje wón pisa.

A. Pohončowa

temy: gramatika, regionalne rozdźěle w serbšćinje

klučowe słowa: konjugacija, werb, stil, dialekt, delnjoserbšćina

hesła: pisać, piše, pisa