Poštyrjom abo poštyrjoch?

Prjedy hač nawuknu małe dźěći běhać, pospytaja so z druhimi wašnjemi pohibowanja – łaža najprjedy kaž štyrinohače. Němsce rěka to „auf allen Vieren“. Serbsce prajimy krótko a słódko, zo łazy pjerach poštyrjom abo poštyrjoch. To je zajimawa forma: Napadnje jako specifika porno němčinje prepozicija po – Serb njechodźi a njełazy na něčim, ale po něčim, na přikład po puću, po zemi abo tež po kolenomaj. Čehodla pak sym mjenowała dwě formje: poštyrjom a poštyrjoch? Prěnja forma je tradicionalna. Tak znaje Radyserb-Wjela přisłowo: „Hdyž před knježimi poštyrjom łazyš, změja će za psa.“ Starše słowniki znaja jenož formu poštyrjom. Pful wuraznje skedźbnja na rozdźěl: po štyrjoch je podaće časa, po štyrjom pak wašnje pohibowanja. Dźensa wšak znaja mnozy jenož hišće formu poštyrjoch, dokelž je gramatisce prawidłowna.

Tole připóznawaja nowše słowniki z tym, zo podawaja runohódnje wobě formje – poštyrjom a poštyrjoch – tež za wašnje łaženja. A wobě pisatej so hromadźe jako jedne słowo. Tak móžemy znajmjeńša na pismje rozeznawać, hač něchtó po štyrjoch – rózno pisane, potajkim pozdźe – z hejsowanja domoj dźe abo poštyrjoch – hromadźe pisane, potajkim pjany, zo so wjac na nohomaj njedźerži.

S. Wölkowa

temy: gramatika, rěčne wobroty

klučowe słowa: wobrot, přisłowo

hesła: poštyrjom, poštyrjoch, vier, auf allen vieren