Na raka zemrěć

Njedawno słyšach rozprawu wo spisowaćelu, kiž bě hižo před něšto lětami na rak zemrěł. Skorigowach při sebi hnydom: Wón bě na raka zemrěł. W serbšćinje mamy pola wšitkich žiwych maskulinumow, potajkim muskich wosobow a zwěrjatow, wosebite formy za akuzatiw singulara: na hólca hladać, konja hajckać, raka přimnyć, ale: štom wuhladać. Wužiwaja so žiwe maskulinumy w přenjesenym zmysle jako pomjenowanje nježiwych předmjetow, wobchowa so gramatisce widźane tež jich žiwosć: Naš syn ma drjewjaneho konika. Potajkim ma tež rěkać: Wón je na raka zemrěł.

Mytiske abo bajkowe postawy tohorunja do tuteje skupiny słušeja kaž tež wotpowědne hrajki: Ludźo maja pjenježneho zmija abo kubołćika. Dźěći nazymu zmija pušćeja. A muske substantiwy, kiž prěnjotnje nježiwe předmjety pomjenuja, zadźeržuja so w přenjesenym zmysle tež kaž žiwe: Tajkeho kopoła kaž tebje hišće widźała njejsym. Tež hriby hodźa so tu zarjadować: Po dołhim pytanju je mój wuj skónčnje jednoho prawaka namakał. Ale sprawnje prajene: nasyćił so wón z tym njeje!

A. Pohončowa

temy: gramatika

klučowe słowa: substantiw, žiwosć, deklinacija, akuzatiw singulara, přenjeseny woznam

hesła: sterben an Krebs, Krebs, rak, kubołćik, zmij, prawak, hriby