Móšeń skubać

Dźensniši dźeń ludźo při nakupowanju jara za tunimi składnosćemi pytaja – hrabnjenčka jich wabja, tunjosć, haj samo skuposć so wuchwaluje. Su pak twory a posłužby, kiž tež dźensa tunjo njedóstanješ. Njedawno rozprawjachu na přikład wo tekstilnym zawodźe, kiž šije konfekciju na měru. Wo hotowych drastach rěkaše tam, zo wone šwarnje do móšnje du. To wšak njeje runjewon tradicionalny wuraz za to, zo je něšto drohe. Bóle typiski za serbšćinu je wuraz, zo něšto móšeń skuba. „Chłóšća huba móšeń skuba“ – tak wuči serbske přisłowo. Wobraz je jara nazorny, hdyž pomyslimy na njenahladny napohlad pjerizny po woskubanju. Runje tajka njenahladna je wuprózdnjena móšeń. Hodźi so tež prajić, zo dyrbiš hłuboko do móšnje přimać za požadanu tworu. Tu dyrbimy sej móšeń jako bóle zastarski model předstajeć, takrjec jako pjenježny měšk, hdźež dyrbiš chětro hłuboko nutř pomasnyć, zo by porjadny fenk pjenjez namasał. A je hišće třeća móžnosć – móžemy prajić, zo něšto do pjenjez pada abo do pjenjez lěze, chiba cyle wotpowědnje němčinje do pjenjez dźe. Wšitke tute wobroty skutkuja jako eufemizmy, t. r. zakrywaja něšto, štož čłowjek radšo tak runjewon njewupraji. Drohota interpretuje so w mjenowanych wobrotach njewědomje jako zmylk abo wada – za tym wšak tči zlutniwosć, nastajenje, kotrež je přiwuzne z dźensnišej hońtwu za tunimi składnosćemi.

S. Wölkowa

temy: rěčne wobroty, słowa podobne po woznamje abo formje

klučowe słowa: wobrot, přisłowo

hesła: móšeń skubać, Geld, ins Geld gehen, teuer sein