Hintertür

W zašłym času smy husćišo čitali, zo so „přez posleńcu“ šćěpjenska winowatosć pře koronu zawjedźe. Nochcu dźensa wo šćěpjenju rěčeć, ale wo posleńcy. Wuraz posleńca nasta přez skrótšenje wotwodźenki poslednica. Mamy w serbšćinje dalše přikłady za skrótšene wurazy, wosebje we wobchadnej rěči, na přikład připońca abo připońcwać, kiž je skrótšene ze słowa připołdnica resp. připołdnicować. – Motiwacija za wutworjenje wotwodźenki poslednica leži drje w tym, zo bychmy ju wopisować móhli jako „poslednje durje“, potajkim pódlanske durje, kiž w domje hnydom widźomne njejsu, dokelž su w zadnim dźělu chěže. Wot toho drje so tež wotwodźuje přenjeseny woznam přez posleńcu: ,skradźu, tajnje, zo to druzy njepytnu‘. Němsce prajimy „durch die Hintertür“ a tež serbsce znajemy wuraz přez zadnje durje abo durčka resp. přez posleńcu w přenjesenym zmysle. Tak je bjeze wšeho zrozumliwe prajić, zo sej něchtó zadnje durčka abo posleńcu wotewrjene dźerži.

A. Pohončowa

temy: serbske wotpowědniki za němske słowa, rěčne wobroty, słowa podobne po woznamje abo formje, pochad słowow, słowotwórba

klučowe słowa: přenjeseny woznam, wotwodźenka, substantiw, wobrot

hesła: Hintertür, posleńca, zadnje durje, zadnje durčka