erpressen
Terorisća wudrěwaja knježerstwo – „die Terroristen erpressen die Regierung“. Je to prawje přełožene? Hdyž so hižo tak prašam, móžeće sej wěsće hižo myslić, zo nic. Słowjeso wudrěwać drje wotpowěduje němskemu „erpressen“, ale nic cyle, dokelž žada sej hinašich sobuhrajerjow w sadźe. Mjeztym zo móžemy němsce prajić: „jemanden erpressen“ a runje tak „Geld von jemandem erpressen“, to w serbšćinje cyle tak njeńdźe. Wudrěwać/wudrěć móžemy jenož něšto, na přikład pjenjezy, nic pak někoho, kaž so to druhdy pod wliwom němskeho słowa „erpressen“ pisa. Lěpje potajkim: Terorisća su knježerstwu milion eurow wudrěli. Mamy pak w serbšćinje dalše słowjeso z tym woznamom, mjenujcy wumocować – a tu móže so adresat teje złóstniskeje praktiki w akuzatiwje jako direktny objekt jewić: Terorisća su knježerstwo wumocowali a jemu milion eurow wudrěli. Tajke wužiwanje słowjesa wumocować mamy wosebje w staršich tekstach wobswědčene, na přikład w Katolskim Posole 1919 rěči so wo tym, zo so „cyrkwi zamóženjo wumocuje“, druhdźe so pisa, zo je sej něchtó „z nuzu wumocował lěkarjowu dowolnosć za pućowanje“. Wězo znajemy tutón werb tež hišće z druhim woznamom, mjenujcy předewšěm za seksualnu namóc (němsce „vergewaltigen“). Tola njezabudźmy, zo je wumocować tež dobry a po walency – potajkim po sobuhrajerjach w sadźe – podobny wotpowědnik za němske „erpressen“.
S. Wölkowa
Themen: Sorbische Entsprechungen für deutsche Wörter, Sinnverwandte und ähnliche Wörter