Zemrěty, wotemrěty, njebohi atd.

Hdyž njedawno tu wo rěčnym pochadźe adjektiwa njebohi porěčach, přińdźe mi dalša myslička. Wužiwamy w serbšćinje wšelake słowa za njeboheho čłowjeka: njebohi, njeboćički, zemrěty abo wotemrěty. Njeboćički je formalnje widźane pomjeńšenka wuchadneho njebohi. – W słowniku zapisany je tež wumrěty, ale tute słowo poměrnje zrědka wustupuje. Wo wjele husćišo wužiwatej so zemrěty a wotemrěty. W dwuzwjazkowym němsko-hornjoserbskim słowniku namakamy pokiw, zo je powšitkownje płaćiwy wotpowědnik w spisownej hornjoserbšćinje za „Verstorbener“ zemrěty, mjeztym zo je wotemrěty typiske za katolsku narěč, hačrunjež so nabožne teksty za katolskich Serbow na wotemrěty njewobmjezuja. Ale wotemrěty je nimo toho particip k słowjesu wotemrěć, němsce „absterben“: wotemrěta hałza abo wotemrěta družina ptačkow. Woznamowy rozdźěl mjez mjenowanymi synonymami – njebohi, njeboćički, zemrěty a wotemrěty – njeje. Wužiwanje jednoho abo druheho słowa wotwisuje skerje wot powšitkowneho konteksta, w modlitwje zawěsće wot rytmusa a wězo wot wosobinskeho słodu rěčnika abo spisarja.

A. Pohončowa

temy: słowa podobne po woznamje abo formje

klučowe słowa: adjektiw, synonym

hesła: zemrěty, wotemrěty, njebohi, Verstorbener