Wjelryba
Před někotrymi měsacami dóstach naprašowanje, hač je wuraz wjelryba dźensa hišće přiměrjeny. Wšak njejedna so wo ryby, ale wo mórske cycaki. Tohodla praji so dźensa w němčinje „Wal“ město staršeho „Walfisch“. Tuž namjetowaše so za serbšćinu jako nowy terminus wjel, wobstatk ryba měł so tuž podobnje kaž w němčinje prosće wušmórnyć. Njejsym so tajkemu namjetej přizamknyła. Čehodla? Wjelryba je w serbšćinje jako cyłe słowo z čěšćiny požčena – tam rěka to „velryba“. Forma wjelryba je fonetisce zeserbšćena, słownikarsce zapisana je wona prěni króć pola Pfula, z pokiwom, zo je to samsne kaž walryba abo walska ryba. Rozkuskowanje požčonki wjelryba a zesamostatnjenje wobstatka wjel- nima w serbšćinje žanu bazu – znajemy drje słowo wjele, ale to so njehodźi jako zakład za substantiwisku wotwodźenku. Myslu sej, zo njetrjebamy so tu z gwałtom po němskim přikładźe měć. Zo njeje wjelryba ryba, móže so w šuli wučić, a tute wujasnjenje je dobra składnosć, na to pokazać, zo su ludźo tute zwěrjata prjedy jónu za ryby měli. Wjelbłud tež njeje žadyn błud, wujk njeje žadyn mały wuj, borkawa njeborka, ale je mucha, a zmijica njeje žónski zmij. Rěč ma tajke překwapjenki na składźe, a to je čwak jeje bohatstwa.
S. Wölkowa
Themen: Sorbische Entsprechungen für deutsche Wörter, Herkunft der Wörter
Schlüsselwörter: Substantiv, Lehnwort, Tschechisch