Sprachecken

Lobejt

Jurij Brězan je njedawno w interviewje w němskich nowinach prajił, zo je so chwilu čuł malad. To je rědke słowo, a tuž je redaktor je tež hnydom wopaki napisał, mjenujcy zady z t město z d. Němske słowo malad ma woznam ,chory, słaby, wučerpany, zdrjeny‘ a steji jako hesło samo w němsko-hornjoserbskim słowniku. Jako wotpowědnik storčimy tam na zajimawy wobchadnorěčny serbski wuraz lobejt. Hdyž sym to čitała, steješe mi hnydom naša njeboh wowka w Radworju před wočomaj, kak wo někim chorym rozprawja, zo je wón cyle lobejt. Zaso so prašam, zwotkel drje te słowo je, tež wone so w serbskim etymologiskim słowniku njewujasnja. Zo dyrbi to někajka požčonka być, spóznajemy hižo na tym, zo je přizwuk na poslednjej złóžce. W němskich słownikach, na přikład w 10-zwjazkowym Dudenje abo w hoberskim Grimmowym słowniku namakamy słowo „labet“ z hižo mjenowanym woznamom ,chory, słaby atd.‘ Dalši woznam pak je, zo je něchtó w kartowej hrě přěhrał, kotraž so francosce mjenuje „la bête“ – to rěka ,zwěrjo, skoćo, bestija‘. Jasne: přěhračkej a choremu so jenak hubjenje dźe. A to je takrjec korjeń našeho serbskeho słowa lobejt, kotrež je so k nam přez posrědnistwo němčiny dóstało.

S. Wölkowa

Themen: Regionale Unterschiede im Sorbischen, Herkunft der Wörter

Schlüsselwörter: Adjektiv, Lehnwort, Deutsch, Dialekt, Umgangssprache

Wörter: lobejt, malad, chory, słaby