Rěčne kućiki

Frazeologiske ptački

Ptači kwas drje je dawno nimo, za to pak słyšimy tych małych šćebotakow a ćikotakow dźeń a wótřišo hudźić. Tuž njech je słowčko wo cyle wosebitych ptačkach dowolene, mjenujcy frazeologiskich. Paradu nawjeduje lochki ptačk – w němčinje podobnje, ale nic cyle identisce „ein lockerer Vogel“ – tak mjenujemy kusk lochkomyslneho abo nic cyle spušćomneho čłowjeka. Něšto hinaše je wjesoły škórc – přeco wjesoły, druhdy tež pryzlojty abo šibały kadlička. Po nocach hejsuje a zabawja so nócny hawron – Němc praji na njeho „Nachtschwärmer. Rapakow znaje hornjoserbska frazeologija štyrjoch, mjenujcy chudeho rapaka, kiž ničo nima (němsce „ein armer Schlucker“), mamy wboheho rapaka, kiž ma wjele ćerpjeć (němsce „ein armer Hund“). Znajemy hłupeho rapaka, tón sej swojimi zmylkami zwjetša sam škodźi, a naposledk je tež hišće běły rapak – to je něšto cyle rědke – tón je drje mjezynarodne zwěrjo, znaje jeho tež němčina jako „ein weißer Rabe“ abo pólšćina, tam rěka wón „biały kruk“, je pak specializowany předewšěm na cyle rědke knihi. Na kóncu mjenuju hišće dwě nic jara chwalobnej mjenje, kiž so zwjetša na žony měrja: hłupej abo njesympatiskej žónskej spožča Serb titl hłupeje kawki – hinak hač Němc, kiž tu wo husycy rěči („dumme Gans“). A tež stara sowa njeje runjewon lubozne mjeno za nas – dźe wo wobužnu, złu a njesympatisku žonu – hotowe drjechmo. Čehodla žony w tutej ptačej bobriji tak hubjenje wotrěznu, wšak njewěm tak prawje prajić.

S. Wölkowa

temy: rěčne wobroty

klučowe słowa: wobrot

hesła: ptački, ptačk, škórc, hawron, rapak, kawka, sowa