Fadenkreuz

Njedawno čitach w jednym serbskim časopisu napismo „W nićowym křižu stasi“. Čitach napismo hišće raz a sej słownu zestajenku nićowy křiž do němčiny přełožich: „Im Fadenkreuz der Stasi“. Nětko hakle zrozumich. Wuraz „Fadenkreuz“ wužiwa so na polu optiki, je to markěrowanje na čóčce we formje dweju nitkow, kiž stejitej padorunje na sebi. Z tym móže na přikład fotograf swój cil dokładnje do wizěra wzać. W tutym woznamje móžu wšak serbsce prajić nitkowy abo nićowy křiž – takle to tež namakamy w dwuzwjazkowym słowniku. W němčinje wužiwa so „im Fadenkreuz von etwas/jemandem“ respektiwnje „jemanden/etwas im Fadenkreuz haben“ w přenjesenem zmysle a rěka, zo něšto abo někoho dokładnje wobkedźbujemy. Wosebje husto wustupuje tajki wobrot w napismach nowin abo jako titl filmow, na přikład „Im Fadenkreuz der Angst“ abo „Im Fadenkreuz – einer gegen alle“. Hladajo na to dyrbi wězo tež serbski wotpowědnik krótki a jadriwy być. Ale nićowy křiž njebych w serbšćinje w přenjesenym zmysle wužiwała, dokelž trjebam němčinu, zo bych jón zrozumiła. Namjetuju město toho něšto abo někoho we wizěrje měć abo być we wizěrje někoho. Potajkim by naspomnjene napismo rěkać móhło: We wizěrje stasi. Zo pak njejsu časy tajneho wobkedźbowanja hišće nimo, pokaza nam němski dokumentarny film „We wizěrje stata“.

A. Pohončowa

Themen: Sorbische Entsprechungen für deutsche Wörter, Redewendungen

Schlüsselwörter: übertragene Bedeutung, Wendung

Wörter: Fadenkreuz, wizěr