Zlebo(r)dźena

„Kajke zlebo(r)dźene te młode dźensa kemši chodźa!“ – Tak słyšiš druhdy staršich rěčeć. Abo jako młodźi smy snano husćišo wot staršich tež słyšeli: „Kajka sy so ty dźensa zas zlebo(r)dźiła!?“, hačrunjež smy so po najnowšej modźe zdrasćili. Znajeće wy wuraz zlebordźeny, zlebordźić so? Dołho sym w słownikach za tym abo něčim podobnym pytała. W soblexu dawa werb zlebordźić z woznamom „zusammenlabern“ a w słowniku Krala z woznamom „schwängern“. To pak njeje to, štož měnju. A potom nańdźech w Pfulowym słowniku substantiw lebjerda, ně. „Fetzen“ abo „liederliche Weibsperson“ a w Rězaku woznamjenja słowo lebordźina „schlechtes Gewebe“. To so tola wšitko k formje zlebo(r)dźeny hodźi. Zlebo(r)dźena je wosoba, kotraž je njerodnje zdrasćena abo w drastach kaž lebjerdki. Lebjerdki, abo skerje znate šlebjerdki, su němsce „Fetzen“. Tutón woznam so w nowšich serbsko-němskich słownikach jako jenički za lebjerda podawa. Něhdyši woznam „liederliche Weibsperson“ njeje dźensa drje wjace znaty. W němsko-hornjoserbskim słowniku 1989/91 pak namakamy pola hesła „Schlampe“ hišće serbski wotpowědnik lebjerda.

L. Šołćic

temy: regionalne rozdźěle w serbšćinje, pochad słowow

klučowe słowa: wobchadna rěč, adjektiw, substantiw

hesła: zlebodźeny, zlebordźeny, zlebodźić so, zlebordźić so, lebjerda, lebjerdka, šlebjerdki, Fetzen, liederlich, Schlampe