Babylěćo

Njedawno słyšach, kak je něchtó požnjenc a tuchwilne wjedrowe poměry pomjenował jako babylěćo [wurjekowane jako bejbi-]. Njewěm, hač bě to žortnje měnjene, fakt pak je, zo prajimy k ćopłym dnjam na mjezy lěća a nazymy babylěćo [wurjekowane jako baby-]. Čehodla? Babylěćo je najskerje přełožk po němskim „Altweibersommer“; tež w druhich słowjanskich rěčach wužiwaja motiw baby (pólsce „babie lato“, rusce „бабье лето“). Wo pochadźe tutoho wuraza sej pak ani fachowcy přezjedni njejsu. Hač dźe tu woprawdźe wo staršu žonu, potajkim wo babu? W němskim wurazu „Weibersommer“ tči najskerje stary němski werb „weiben“, štož njeje ničo druhe hač ,so pohibować, lětać‘, a měnjene su so pohibowace a lětace pawčiny. Serbsce prajimy k tutomu zjawej tež pawčinki abo babjace předźeno – wšak dopominaja šěre pawčiny na šěre włosy stareje žony a na předźeno. Poetiski wuraz je tež pawča přaza. Pawče nitki mjenuje Korla Bohuwěr Šěca w swojej knize „Čłowjek w přirodźe“ nimo toho baby nitki abo Marine nitki. – Potajkim, hdyž poćahujemy so na počas, rěčimy wo babylěću, jeli pak měnimy z nim zwjazany přirodny zjaw w nazymskim słóncu lětacych pawčinow, rěčimy wo pawčinkach.

A. Pohončowa

temy: serbske wotpowědniki za němske słowa, regionalne rozdźěle w serbšćinje, pochad słowow

klučowe słowa: substantiw, dialekt

hesła: Altweibersommer, babylěćo, Weibersommer, pawčinki