Rěčne kućiki

Wot samo

Su wěcy, kiž so stawaja bjez toho, zo dyrbi so něchtó wo to starać. Němcy na to praja: „Das geht von selbst“. A kak my Serbja? Njedawno sym čitała sadu „Ničo wot samo njeběži.“ – zo so potajkim ničo porjadnje njewuwije, hdyž so nichtó wo to njeprócuje. Wjazba wot samo w tutej sadźe drje wotpowěduje po słowje němskemu „von selbst“, tola njewotpowěduje ani serbskemu sadotwarej, ani tež tradiciji w serbšćinje. Tu mjenujcy je znaty a płaćiwy wobrot sam wot so, sama wot so, same wot so, kiž so tež po rodźe a ličbje swojej sadowej wokolinje přiměrić hodźi: „Złe zelo same wot so rosće“, tak wuči serbske přisłowo. A štóž tu njerodź (potajkim złe zelo) sam wot so njewutorha, tomu wona přez hłowu zrosće. Je to wěc, kiž so sama wot so rozumi. Za ničeji ród mamy samo dwě formje: same wot so a samo wot so – a wonej stej specializowanej. Prěnja z njeju měri so zwjetša na konkretnu wěc abo wosobu: Dźěćo je same wot so běhać nawuknyło, awto je so same wot so do hrjebje sunyło. Druha pak so wužiwa, hdyž měri so na cyłu sadu abo cyłu situaciju. Tuž rozumi so samo wot so, zo prócujemy so porjadnje serbsce rěčeć a pisać.

S. Wölkowa

temy: serbske wotpowědniki za němske słowa, rěčne wobroty, gramatika

klučowe słowa: pronomen, wobrot, kongruenca, kalka, němčina, přisłowo

hesła: selbst, von selbst, wot samoho, sam wot so