Rěčne kućiki

Wono abo wone?

Njedawno wopraša so mje wučerka serbšćiny, kak ma neutrumowa forma 3. wosoby singulara prawje rěkać: wono abo wone (Dawaj ćěłu, štož wono žada! abo Dawaj ćěłu, štož wone žada!). Prjedy smy wuknyli, zo ma to rěkać wono, nětko steji we wučbnych materialijach jenož hišće wone. Kak tomu?

W hornjoserbskich dialektach wužiwa so zwjetša pronomen wone a jenož punktuelnje je dokładźeny pronomen wono. W staršich serbskich gramatikach do srjedź 19. lětstotka zapisa so pronomen wone, jenož druhdy bě wono jako pódlanska forma připisana. Potom pak bě Jan Pětr Jordan w swojej gramatice z lěta 1841 formu wono jako jeničku móžnosć zapisał a wšitcy gramatikarjo do srjedź 20. lětstotka jemu slědowachu. Pod wliwom tutych gramatikow šěrješe so tuž wužiwanje pronomena wono w spisownej rěči; dźensa zwěsćamy w spisownej hornjoserbšćinje paralelne wužiwanje, pak wone pak wono. – Wobě formje stej potajkim prawej, stej to prosće dwě runohódnej warianće.

A. Pohončowa

temy: słowa podobne po woznamje abo formje, gramatika

klučowe słowa: pronomen, neutrum, spisowna rěč

hesła: wono, wone