Rěčne kućiki

Swójbne mjena

Kak rěkaja serbske swójbne mjena? Su to Šołćic abo Šołćicy, Jenčec abo Jenčecy? Po tradiciji wužiwaše so w ewangelskej warianće spisowneje rěče dołha forma swójbneho mjena, potajkim Šołćicy, Jenčecy. W katolskim pismowstwje so porno tomu najhusćišo krótka forma nałožowaše, potajkim Šołćic, Jenčec, kotraž wotpowěduje genitiwej tutych słowow. Hišće w prěnjej połojcy 20. lětstotka bě widźomna tendenca, radšo wužiwać dołhu formu Šołćicy, Jenčecy. Po lěće 1945 přiběraše wliw Serbow, pochadźacych z katolskich kónčinow, na spisownu rěč a tuž njedźiwa, zo namakamy mjeztym w spisownej hornjoserbšćinje zwjetša krótke formy typa Šołćic, Jenčec. Formy na -y skutkuja dźensa skerje knižne, to rěka, zo přisłušeja wysokej stilistiskej runinje. Spomjatkować móžemy sej, zo wužiwaja so dołhe formy jenož w zwisku ze swójbu, hdyž jako mjeno same za so steja, na přikład: „Šołćicy přeja k narodninam wjele zboža.“ Porno tomu pak prajimy: „W Šołćic pjekarni maja dobre całty.“ abo: „Šołćic nan je wčera na wopyt přišoł.“ To zwisuje z genitiwom, kiž zwuraznja wobsydstwo abo přisłušnosć. A jenož krótke formy jewja so w mjenach njewudatych holcow, potajkim Madlena Šołćic.

A. Pohončowa

temy: serbske wotpowědniki za němske słowa, regionalne rozdźěle w serbšćinje, gramatika, słowotwórba

klučowe słowa: mjeno, deklinacija, genitiw

hesła: mjena, swójbne mjena, -ecy, -icy, -ec, -ic